Ruda Maleniecka

Zabytkowy Zakład Hutniczy w Maleńcu – Muzeum Techniki

Historia przemysłu w Maleńcu rozpoczyna się wraz z przejęciem okolicznych dóbr przez kasztelana łukowskiego, Jacka Jezierskiego pod koniec XVIII w. Zbudowane przez niego zakłady były jednymi z najnowocześniejszych przedsięwzięć tego typu w ówczesnej Rzeczypospolitej. W 1787 wizytował je sam król Stanisław August Poniatowski. Wielokrotnie modernizowany zakład w Maleńcu funkcjonował aż do 1967 roku. Unikat na skalę europejską.

Muzeum dba o bogatą ofertę kulturalną – organizuje wystawy sztuki, plenery malarskie, spotkania z twórcami, uczestniczy w „Nocy Muzeów”.

Warto zobaczyć pełną linię technologiczną, w tym koło wodne zwane „Szaleńcem”.

Profil Muzeum: www.facebook.com/maleniec.zzh

Rezerwat „Piekiełko Szkuckie”

Położony w pobliżu miejscowości Szkucin, o pow. 2,5 ha, obejmuje grupę skał – zlepieńców dolnojurajskich (czyli skał osadowych pochodzących z czasów dinozaurów) wraz z lasem mieszanym z pomnikowymi sosnami  i dębami. Charakterystyczna struktura – twardsze otoczaki otoczone są piaszczystą, podatną na erozję,  spoiną.  Wpływ wody i temperatury uwidacznia się w kształcie skałek.

Uroczysko Ormanicha

Polana w lesie - miejsce pamięci poświęcone powstańcom styczniowym z oddziału Hipolita Zawadzkiego, rządcy z Mniowa, rozbitego w kwietniu 1863 r. w dwu bitwach przez wojska carskiego. O zdarzeniu przypomina powstańcza mogiła ufundowana w 1918 roku oraz opowieść o dębie zwanym Wisieluchem, na którego konarze Moskale powiesili kilku schwytanych powstańców.

Pobliskie miejscowości, na przestrzeni dziejów, były świadkami wielu wydarzeń historycznych –począwszy od przemarszów wojsk pruskich i rosyjskich walczących z powstańcami kościuszkowskimi. Mieszkańcy pomagali jako przewodnicy oddziałom polskim walczącym z Austriakami w 1809 r. Tutaj swój szlak bojowy rozpoczął Legion Pułaski (wiosną 1915 r.), stąd też napływali pierwsi ochotnicy i pomoc dla Oddziału Wydzielonego Wojska Polskiego mjr. Henryka Dobrzańskiego „Hubala”, który przebywał w oddalonej o kilka km gajówce Zychy. Współpracownik „Hubala” – Józef Wyrwa „Stary”, dyrektor szkoły w Lipie, w 1942 r. zorganizował oddział partyzancki, który wszedł w skład Narodowych Sił Zbrojnych, włączony następnie do 25 pp AK.

Dookoła piękne lasy, idealne dla turystyki pieszej i – zwłaszcza – rowerowej.

Drewniany kościół w Lipie

Lipa to jedna z najstarszych miejscowości w regionie. Pierwszy kościół powstał tutaj już w roku 1129. Obecnie istniejąca drewniana jednonawowa świątynia pw. śś Wawrzyńca i Katarzyny z murowaną kaplicą św. Rozalii zachowała niezmienioną postać od roku 1875.

Warto zobaczyć siedemnastowieczny obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem w ołtarzu głównym oraz obrazy św. Jana Nepomucena i św. Walentego z XVIII wieku i organy z 1801 r.

Neoromańska kaplica w Rudzie Malenieckiej

Pochodzi z 1848 r., ufundowana przez Tadeusza Bocheńskiego, ówczesnego właściciela tych dóbr,  według projektu warszawskiego architekta Jana Jakuba Gaya. Konstrukcja jednonawowa z prezbiterium i absydą (pomieszczeniem na rzucie półkola dołączonym do bryły świątyni). Wewnątrz dekoracja stiukowa; w ołtarzu głównym obraz NMP. Położona jest w dziewiętnastowiecznym zespole parkowo – dworskim (dwór z końcaXVIII w).  W pobliżu także kościół parafialny z 1983 roku.

Pomnik Karpia Królewskiego w Rudzie Malenieckiej

Powstały w 2012 r, w setną rocznicę otwarcia Stacji Doświadczalnej Rybackiej kierowanej przez profesora Franciszka Staffa, brata słynnego poety. W efekcie prac Stacji Doświadczalnej Badawczej w Rudzie Malenieckiej wyhodowano odmianę karpia królewskiego o małej liczbie łusek i doskonałych walorach konsumpcyjnych a także opublikowano szereg prac naukowych. Rozwój rybactwa zastąpił w okolicy przemysł żelazny, którego czas przeminął w związku ze zmianami technologicznymi i oddaleniem od powstałej w XIX w. linii kolejowej.

Tradycje rybackie są kontynuowane a ich ukoronowaniem jest umieszczenie Karpia z Rudy Malenieckiej na liście produktów tradycyjnych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Dąb Starzyk

Pomnik przyrody. Okazałe drzewo, o obwodzie pnia wynoszącym prawie 6 m, rosnące nad stawami hodowlanymi w kompleksie leśnym między Młotkowicami, Lipą a Wyszyną Rudzką. Urokliwa okolica, pełna leśnych dróżek, stanowi świetne miejsce wypoczynku i aktywności fizycznej. Zainteresuje także miłośników ptaków.

Budynek Kaflarni i Papierni w Machorach

Po upadku przemysłu żelaznego w Machorach ówczesny właściciel miejscowości, warszawski bankier i przedsiębiorca Ludwik Bayer wybudował w 1898 r. fabrykę kafli i tektury. Produkowane tam kafle charakteryzowały się oryginalnym zdobnictwem przedstawiającym sceny rodzajowe, motywy kwiatowe itp. Cieszyły się znaczną popularnością w Cesarstwie Rosyjskim, można je znaleźć na dworcach Kolei Transsyberyjskiej.

Obecnie własność prywatna.